Terugblik op de Proeverij Generatieleren

Mag ik van jou: de nieuwe leider die talenten verbindt? Kwartetten met generatieverschillen.
Kennen, erkennen en herkennen van generatieverschillen, stond centraal in de Proeverijmiddag van het Leiderschapshuis. In vier workshops deden deelnemers kennis en inzicht op rond het thema ‘Leiderschap in generatieperspectief’.

X bedenkt hype?
Voor mij (geboren 1972, dus een X richting Y) leek het kijken naar generatieverschillen niet heel belangrijk. Een leuke hype die wel weer overwaait en waar we in organisaties niet perse iets mee hoeven.
Bovendien leek het denken in generaties –Babyboom, X, Y en Einstein- eerder een uitvinding van de X-generatie en dus meer een behoefte van X, dan een werkelijk belangrijke topic voor het kijken naar organisaties.
Ook had ik het liever over levensfases dan over generaties en vond ik het moeilijk om de sociologische aspecten van de generatieverschillen in de plaats te stellen van de psychologische factoren van de levensfases.

De stille generatie
Dat het denken in generaties helemaal niet nieuw is en geen hype, bleek uit een praatje van de socioloog Henk Becker, tachtiger en emeritus hoogleraar van de stille generatie. Zijn onderzoek beslaat de effecten van de generaties op de maatschappelijke ontwikkeling en de nadelige effecten als we daar beleidsmatig geen rekening mee houden. Als socioloog met pensioen is hij blij dat het denken in generaties nu eindelijk terrein wint.

Succesvol ondernemen
Bovendien trof ik de dag na de proeverij een artikel aan in de Volkskrant over ‘kinderen’ van 15 die succesvolle ondernemers zijn door het feit dat zij het ‘world wide web’en de sociale media in hun genen hebben. Ze spelen ermee alsof het een voetbal is en draaien hun hand niet om voor het met gemak en in hun vrije tijd opstarten van succesvolle ondernemingen.

De einsteiner
Dit is generatie Einstein!, wist ik na vrijdag meteen scherp op te merken. Voor meer begrip raadpleegde ik thuis het kwartetspel over generaties, ontwikkeld door Marjolein Risseeuw. Daar waar de babyboomers zeggen hoe het moet, de X-ers vragen hoe het moet, de Y-ers zelf bedenken hoe het moet, zijn de Einsteiners helemaal niet bezig met de vraag van HOE, zij doen het gewoon.

Doel en kunde
Ook zag ik in het kwartet dat Einsteiners een ander doel hebben en daardoor heel anders communiceren dan ik als X-er. Zij netwerken, in werk en privé tegelijk, daar waar ik polder, en streef naar zingeving op het werk. Hun vaardigheden liggen op het terrein van de digitale wereld en ze kunnen multi-tasken met laptop, Ipod, tv en muziek. De Einsteiner wil heldere visie, kaders en inlevingsvermogen van hun leidinggevende zodat ze aan de slag kunnen.

Generatieconflict
Stel je voor dat een Babyboomer leiding geeft of samenwerkt met een Einsteiner –dat doet hij topdown-, of een X-er die met de Einsteiner wil polderen, of een Y-er die met de Einsteiner wil SAMENwerken, dan heb je legio potentiële conflicten te pakken waarin partijen elkaar niet begrijpen en het conflict al snel persoonlijk wordt.

De ideale leider verbindt
Volgens Risseeuw is in het krachtenveld van 4 generaties op de werkvloer, de ideale leider degene die de verschillende generatietalenten weet te verbinden.
In kwartettermen klinkt dat: mag ik van jou de verbindende leider die:

• macht en liefde verbindt;
• deelname en verantwoordelijkheid verbindt;
• empathie en duidelijkheid verbindt;
• diversiteit in leeftijd en in man/vrouw verbindt.

In het boek Zo X! Hoe de nieuwe leiders talenten in organisaties verbinden, schrijft Risseeuw hier uitgebreid verder over.

De winst
Na de Generatieproeverij had ik als begeleider van leiderschap en organisatie, mijn inzicht in diagnose- en interventiemogelijkheden duidelijk vergroot:
1- Samenwerkingsconflicten kunnen al in de diagnosefase, met kennis van generatieverschillen, tot een heel andere aanpak leiden dan die ik binnen mijn palet geneigd was te doen.
2- Bovendien voegt het denken en kijken naar generaties, een extra dimensie toe aan het thema diversiteit als leidend thema in organisaties.

Het vervolg
Het belang van meerdere generaties in de organisatie is mij inmiddels meer dan duidelijk, maar de vraag hoe je diversiteit in generaties verkrijgt is ook aan de orde. De orde waarmee ook man/vrouw- en cultuurverschillen worstelen.
Een manager vertelde me dat hij geen generatieconflicten in zijn team heeft omdat er ‘gewoon’ geen leeftijdsverschillen in het team zijn.
De aanpak van het creëren van diversiteit in generaties verdient net als andere diversiteitsthema’s ook aandacht.

Tot slot
Het zou mooi om een verzameling aan te leggen en uit te dragen van organisaties die generatiestrategisch voorbeeldig bezig zijn.
Een manager die zich met generaties in de organisatie bezig hield stelde de vraag wat er na de ((h)er)kenning van het generatiedenken gedaan kan worden. Met andere woorden: zijn er organisaties die generatiestrategisch voorbeeldig bezig zijn, en wat doen zij dan?
‘Ja, die zijn er’ aldus generatiestrateeg Marjolein Risseeuw! Maar nu eerst, het bestaande generatieverschil op de werkvloer leren hanteren en effectief gebruiken.
De proeverij had als doel genodigde leiders en begeleiders met elkaar in gesprek te brengen over generatieverschillen in de organisatie.
Edith Lindhout (leiderschap en organisatiecoach/trainer) en Marjolein Risseeuw (generatiestrateeg) zijn partner van het leiderschapshuis.